spinacz
Administrator
Dołączył: 05 Paź 2005
Posty: 45
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 1/5
Skąd: Katowice
|
 Wysłany: Śro 18:36, 12 Paź 2005 Temat postu: Układ oddechowy |
 |
|
UKŁAD ODDECHOWY
Składa się z dróg oddechowych prowadzących powietrze oraz płuc, w których odbywa się wymiana gazowa. Drogi oddechowe mają swój początek w jamie nosowej, do której wejściem są nozdrza. W jamie nosowej powietrze stykając się z fałdami błonyśluzowej, ogrzewa się do temperatury ciała, oczyszcza się z cząsteczek kurzu i przez to adaptuje się do warunków panujących wewnątrz ustroju. Dalej przez nozdrza tylne, powietrze przechodzi do jamy gardła i stamtąd przez krtań do tchawicy. Tchawica w zakończeniu dzieli się na dwa oskrzela główne, kończące się we wnękach płucnych. Z kolei oskrzela główne dzielą się na coraz drobniejsze oskrzeliki, które w końcu tworzą ogromną sieć pęcherzyków płucnych, oplecionych gęsto krwionośnymi naczyniami włosowatymi. Płuca są narządem parzystym, umiejscowionym w jamie klatki piersiowej. Budowa ich ma charakter elastycznej i sprężystej tkanki miąższowej. Na skutek większego wypełnienia lewej części klatki piersiowej przez serce, lewe płuco jest wyższe i węższe od prawego.
Mięśniami biorącymi udział w oddychaniu są mięśnie oddechowe klatki piersiowej i przepona jako główny mięsień oddechowy. Powietrze dostaje się do płuc przy wdechu na zasadzie powstania różnicy ciśnień między wnętrzem klatki piersiowej a ciśnieniem atmosferycznym. Po zadziałaniu mięśni wdechowych klatka piersiowa powiększa swój wymiar, a płuca, jako narząd bierny wypełniają się wówczas powietrzem do momentu zniwelowania różnicy ciśnień. Zablokowanie ruchów klatki piersiowej, a zwłaszcza uniemożliwienie powiększenia się jej wymiarów, uniemożliwia jednocześnie wykonanie wdechu. Zjawisko to wykorzystywane jest przy sztucznym oddychaniu wykonywanym ręcznie, kiedy na przemian uciska się i rozciąga klatkę piersiową.
Przeciętnie człowiek oddycha około 12-18 razy na minutę, pobierając każdorazowo do pluć około 500-600 mililitrów powietrza. Dzieci oddychają nieco szybciej niż osoby dorosłe (20-22 razy na minutę), pobierając proporcjonalnie mniej powietrza w odniesieniu do rozwojowo mniejszej pojemności płuc. Głębokość i częstotliwość oddychania zwiększa się podczas pracy fizycznej. Znaczy to,że parametry te powiększają się nie tylko podczas wysiłku, ale i przy oddychaniu powietrzem, w którym zmniejszona jest ilość tlenu, np. w pomieszczeniach zamkniętych lub na dużych wysokościach, gdzie powietrze jest rozrzedzone itp. Oddychając normalnie człowiek posługuje się tylko tzw. objętością oddechową. Kiedy jednak zachodzi potrzeba, z poziomu normalnego zakończenia wdechu można wykonać jeszcze dalsze jego pogłębienie, uzyskując całkowite wypełnienie płuc. Z poziomu zakończenia normalnego wydechu można też wykonać jego pogłębienie. ale przy największym nawet wysiłku usunięcia powietrza z płuc nie uda się tego wykonać całkowicie i pewna ilość powietrza pozostanie w nich jako pojemność zalegająca. .
Objętość powietrza jakia jednorazowo pobierane jest z atmosfery, a także częstotliwość rytmu oddechowego są regulowane przez układ nerwowy. „Automat" oddechowy człowieka zlokalizowany jest w rdzeniu przedłużonym i swoim działaniem kieruje wentylacja płuc bez udziałuświadomości, tj. w czasie snu i w każdej innej chwili, kiedy to wcale nie pamiętamy o potrzebie oddychania, Jest to czynność niesłychanie ważna dla funkcjonowania ustroju, a człowiek już od bardzo dawna zdawał sobie sprawę z jej wagi. Jedna z legend germańskich podaje, iż pewna nimfa imieniem Odyna została uwięziona przez zwykłegośmiertelnika i w odwecie pozbawiła go wszelkich funkcji automatycznych, co sprawiło,że musiał pamiętać o oddychaniu. Gdy w końcu zmęczony zasnął, musiał umrzeć bo nie mógł oddychać. Układ oddechowy reaguje najszybciej na podniesienie poziomu dwutlenku węgla we krwi i w powietrzu pęcherzykowym. Reaguje również na obniżenie poziomu tlenu. Reakcją tą jest najczęściej zwiększenie częstotliwości i objętości wentylacji. Człowiek może też z pewną dowolnością sterować głębokością i rytmem oddychania.
wiadome zatrzymanie powietrza nazywane jest bezdechem wolontatywnym. Zeby móc zatrzymać oddech na dłużej niż 1,5 minuty, przeciętny człowiek musićwiczyć taką umiejętność. Osoby mające stale do czynienia z taką sprawnością, tj- głównie nurkowie, mogą wytrzymać pod wodą bez oddechu do 3 i więcej minut. W roku 1912 zanotowano rekord zanurzenia wynoszący 6 minut 29.6 sekundy, a w 1959 r. 13 minut 42.5 sekundy. Oczywiście chodzi tu o zanurzenie w bezruchu, które było poprzedzone intensywnym przewietrzeniem płuc. Tak więc wstrzymanie się od oddychania ma pewne granice, a przekroczenie ich wywiera szereg niekorzystnych następstw. Właśnie ta granica możliwości zmusza tonącego do „oddychania" wodą, kiedy ma odcięty dostęp do powietrza.
Nie można jednak powiększać wentylacji bez istotnej potrzeby. Organizm broniąc się przed tym doprowadza do zatrzymania oddechu przez wywołanie „omdlenia".
Post został pochwalony 0 razy
|
|
